
Odkąd wirus Zika został po raz pierwszy odkryty w Ugandzie w 1974 roku, powoli rozprzestrzeniał się na całym świecie, najpierw do innych krajów afrykańskich, następnie do niektórych krajów Azji Południowo-Wschodniej, następnie przez Pacyfik (w tym poważny wybuch w Polinezji Francuskiej), a teraz wreszcie do obu Ameryk. Obecnie 60 krajów zgłosiło osoby zarażone wirusem Zika. Korea Południowa i Chiny są ostatnimi, które zgłosiły przypadki u podróżnych powracających z krajów, w których występują ogniska tego wirusa. Wirus jest jednak rozprzestrzeniany przez lokalnie zakażone komary w 33 krajach i terytoriach obu Ameryk. Kuba i Dominika jako ostatnie zgłosiły przenoszenie wirusa przez lokalne komary.
Jak wygląda obecna sytuacja?
Geograficzne rozmieszczenie wirusa Zika stale się poszerza od czasu jego pierwszego wykrycia w obu Amerykach w 2014 roku. Dwa najbardziej dotknięte kraje to Brazylia i Kolumbia. Inne kraje, takie jak Jamajka, Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych i Portoryko, zgłosiły od kilku do kilkuset przypadków.
Ale Jak bardzo jest to rozpowszechnione??
Kraje mają problem z policzeniem wszystkich osób zarażonych tym wirusem. Większość osób zarażonych tym wirusem (około 80%) w ogóle nie choruje. Nie zgłaszają się po pomoc medyczną, a zatem nie są zgłaszane do organów służby zdrowia w celu ich policzenia. Nikt nie może więc powiedzieć, ile osób zostało faktycznie zarażonych w danym kraju. Prawdopodobnie wirus ten jest dość rozpowszechniony we wszystkich krajach obu Ameryk, z wyjątkiem Kanady i Chile (gdzie nie występuje odpowiedni rodzaj komara do przenoszenia wirusa). Brak doniesień o przenoszeniu tego wirusa w innych krajach nie oznacza, że go tam nie ma. Aby skomplikować sprawę, nie ma zatwierdzonych komercyjnie dostępnych testów laboratoryjnych do szybkiego potwierdzenia infekcji. Niektóre testy można wykonać w celu wykrycia obecności wirusa u osoby, która faktycznie jest chora, ale nawet one mają pewne ograniczenia. Czasami test można pomylić z wirusami dengi i chikungunya, które krążą w populacji w tym samym czasie.
Ale ten wirus nie jest trywialny
Objawy wywołane przez tego wirusa nie są szczególnie dotkliwe (gorączka, bóle mięśni, łagodna wysypka), a ludzie zwykle wracają do zdrowia w ciągu kilku dni. Nie ma specjalnego leczenia tej infekcji. Zgony spowodowane zakażeniem wirusem Zika są rzadkie i mogą wystąpić u osób z poważnymi wcześniejszymi schorzeniami. Wirus ten nie jest jednak nieszkodliwy.
Mikrocefalia
Mikrocefalia (nieprawidłowo mały mózg) to schorzenie występujące u noworodków. Jest ona spowodowana wieloma schorzeniami występującymi w czasie ciąży, w tym niektórymi dobrze znanymi infekcjami, takimi jak odra (różyczka). Wraz z rozwojem epidemii wirusa Zika w Brazylii, lekarze zaczęli zauważać dramatyczny wzrost występowania tego schorzenia u noworodków. W ciągu ostatniego roku pojawiło się coraz więcej dowodów z różnych badań wskazujących, że wirus Zika jest wysoce prawdopodobną przyczyną mikrocefalii. Trwają dalsze badania, aby to potwierdzić. W międzyczasie, jako środek ostrożności, kobietom w ciąży i kobietom planującym ciążę zaleca się unikanie podróży do obszarów, w których wirus ten aktywnie krąży.
Zespół Guillaina-Barrégo (GBS)
Wraz z rozprzestrzenianiem się tego wirusa 12 krajów lub terytoriów zgłosiło wzrost liczby osób dotkniętych zespołem Guillaina-Barrégo (GBS). GBS to stan, który często pojawia się jakiś czas po zakażeniu. Objawy obejmują szybkie pojawienie się zmian czucia lub bólu, często w dłoniach lub stopach, a następnie osłabienie mięśni. Objawy rozwijają się od pół dnia do dwóch tygodni. W fazie ostrej choroba ta może zagrażać życiu, a u około jednej czwartej pacjentów dochodzi do osłabienia mięśni oddechowych. Istnieje coraz więcej dowodów na to, że wirus Zika jest nową przyczyną GBS.
Transmisja drogą płciową
Kilka krajów (Stany Zjednoczone, Francja i Włochy) zgłosiło, że mężczyzna zarażony wirusem Zika przeniósł infekcję na swoją partnerkę seksualną. Nie wiadomo, czy jest to częsty czy nietypowy sposób przenoszenia wirusa.
Ciąża
Jeśli kobieta w ciąży jest narażona
- Nie wiemy, jak prawdopodobne jest, że zarazi się wirusem Zika. Wiele zarażonych kobiet rodzi normalne dzieci.
Jeśli kobieta w ciąży jest zakażona
- Nie wiemy, jak wirus wpłynie na nią lub jej ciążę.
- Nie wiemy, jak prawdopodobne jest przeniesienie wirusa Zika na jej płód.
- Nie wiemy, czy płód jest zakażony, czy rozwiną się u niego wady wrodzone.
- Nie wiemy, w którym momencie ciąży infekcja może spowodować uszkodzenie płodu.
- Nie wiemy, czy jej dziecko będzie miało wady wrodzone.
- Nie wiemy, czy przenoszenie wirusa Zika drogą płciową wiąże się z innym ryzykiem wad wrodzonych niż przenoszenie wirusa przez komary.
Transmisja drogą płciową
- Wirus jest obecny w nasieniu dłużej niż we krwi, do 2 miesięcy lub nawet dłużej.
- Nie wiemy, jak długo wirus będzie utrzymywał się w nasieniu.
- Nie wiemy, jak często wirus w nasieniu może zarazić partnera seksualnego. Partnerka mężczyzny, który odwiedził obszary z aktywną transmisją wirusa Zika, powinna stosować środki antykoncepcyjne przez co najmniej 2 miesiące.
- Mężczyzna, który odwiedził obszary aktywnego przenoszenia wirusa Zika, powinien używać prezerwatyw podczas seksu z kobietą w ciąży.
- Nie wiemy, czy kobieta może przekazać wirusa mężczyźnie poprzez seks. Nie wiemy, czy wirus może być przenoszony poprzez kontakt analny, oralny lub inne formy kontaktu seksualnego.
Testowanie
- Wszystkie kobiety w ciąży, które odwiedziły obszary z aktywną transmisją wirusa Zika, powinny wykonać badanie krwi na obecność wirusa, niezależnie od tego, czy mają objawy.
- Wszystkie kobiety w ciąży, które odwiedziły obszary z aktywną transmisją wirusa Zika, powinny poddać się dokładnym badaniom kontrolnym podczas ciąży w celu wykrycia wszelkich wad rozwojowych płodu.
- Osoby, które odwiedziły obszary z aktywną transmisją wirusa Zika, powinny zostać przebadane, jeśli wystąpiły lub wystąpią u nich objawy choroby.