Ziekte van Chagas (Amerikaanse trypanosomiasis)
Wat is Ziekte van Chagas (Amerikaanse trypanosomiasis)
De ziekte van Chagas, ook bekend als Amerikaanse trypanosomiasis, is een potentieel levensbedreigende parasitaire ziekte die wereldwijd ongeveer 10 miljoen mensen treft, met meer dan 25 miljoen mensen die risico lopen. De ziekte komt vooral voor op het platteland van Mexico en in heel Midden- en Zuid-Amerika.
De parasiet die de ziekte van Chagas veroorzaakt, wordt Trypanosoma cruzi genoemd en wordt op mensen overgedragen door de beet van een geïnfecteerd triatomine-insect, ook wel bekend als de “kissing bug”.
Het triatomine-insect leeft in onverzorgde huizen (scheuren in de muren of het plafond), maar ook in verschillende buitengebieden, zoals rots-, hout- of struikgewas, onder schors of veranda’s, dierenholen, kippenhokken of hondenhokken. Het insect zoekt overdag zijn toevlucht en komt ‘s nachts tevoorschijn om te eten.
De T. cruzi parasiet is een andere soort dan de parasieten die de verwante Afrikaanse vormen van de ziekte veroorzaken, Afrikaanse trypanosomiasis.
Hoe kom je Ziekte van Chagas (Amerikaanse trypanosomiasis)?
De ziekte van Chagas wordt verkregen nadat de geïnfecteerde triatomine-insectenbeten en de uitwerpselen onbedoeld in de huid, de binnenkant van het oog, de neus of de mond worden overgebracht wanneer de beet wordt bekrast of gewreven. De ziekte wordt ook overgedragen via bloedtransfusies en orgaantransplantaties, maar ook van moeder op kind. Er zijn enkele zeldzame situaties geweest waarin de parasiet is overgedragen via besmet voedsel of voedselproducten.
Gevoeligheid en weerstand
Iedereen is vatbaar voor de ziekte van Chagas, maar de acute fase is over het algemeen ernstiger bij jongere mensen en kinderen. Mensen met een gecompromitteerd immuunsysteem, inclusief mensen met aids, lopen een groter risico op een ernstigere infectie.
Wat zijn de symptomen?
Er zijn twee fasen van de ziekte van Chagas. De eerste acute fase duurt 2-3 maanden en de tweede chronische fase kan jaren duren. Veel geïnfecteerde personen ontwikkelen geen symptomen, maar blijven de rest van hun leven besmet.
In de acute fase zijn de symptomen meestal mild of volledig afwezig, maar ze kunnen koorts, gezwollen lymfeklieren en vergroting van de milt en lever omvatten. Een huidlaesie die bekend staat als een chagoma ontwikkelt zich meestal op de plaats van infectie en houdt tot 8 weken aan. Een kenmerkend teken van de ziekte van Chagas, bekend als het teken van Roma, is de paarsachtige zwelling van de oogleden die in minder dan 50 procent van alle gevallen van de ziekte van Chagas voorkomt.
Bij 20 tot 30 procent van de infecties ontwikkelt de ziekte zich met onomkeerbare chronische symptomen, zoals hartschade, vergroting van de slokdarm of dikke darm en neurologische schade. In latere jaren kan de chronische ziekte van Chagas een plotselinge dood of hartfalen veroorzaken als gevolg van progressieve hartbeschadiging.
Preventieve maatregelen
Er is geen vaccin om te beschermen tegen de ziekte van Chagas. Het risico voor reizigers om de ziekte van Chagas te krijgen is over het algemeen laag. Dit risico wordt groter als reizigers kamperen, in slecht gebouwde huizen verblijven, ongescreende bloedtransfusies krijgen of besmet voedsel of drinken binnenkrijgen in landen waar de ziekte van Chagas voorkomt. Reizigers die kamperen, buiten slapen of verblijven in een huis van slechte kwaliteit niet kunnen vermijden, moeten slapen onder met insecticide geïmpregneerde muskietennetten en de randen instoppen om te beschermen tegen de triatomine-insectenbeet.
Behandeling
Als de ziekte van Chagas wordt vermoed, moet een specialist in tropische geneeskunde of infectieziekten worden geraadpleegd voor diagnose en behandeling. Antiparasitaire geneesmiddelen, met name benznidazol of nifurtimox, worden aanbevolen om acute infecties te behandelen. Deze medicijnen moeten vroeg in de infectie worden gegeven, omdat hun werkzaamheid afneemt naarmate een persoon langer is geïnfecteerd. Ze zijn verkrijgbaar bij grote ziekenhuizen in landen met de ziekte van Chagas.
Medicatie
Waar komt het vaak voor?
De ziekte komt vooral voor op het platteland van Mexico en op het platteland van Midden- en Zuid-Amerika.
