De afgelopen maanden heeft Europa te maken gehad met een aanzienlijke toename van protesten van boeren die hebben geleid tot grote verstoringen van het reizen. Er zijn protestacties gemeld in Frankrijk, Duitsland, Griekenland, Polen, Ierland, Zwitserland, Portugal en verschillende andere landen over het hele continent. De meest voorkomende redenen voor de protesten zijn stijgende kosten, goedkope import uit het buitenland en zware regelgeving. Deze redenen gaan ook gepaard met landspecifieke lokale kwesties zoals de eis om de stikstofuitstoot te verminderen in Nederland en plannen om landbouwdiesel te belasten in Duitsland. 

EU-top in Brussel 

Op 1 februari vond in de Europese wijk in Brussel een speciale Europese top plaats om de tussentijdse herziening van de EU-begroting voor 2021-2027 te bespreken. De landbouwsector en boeren waren geen gepland gespreksonderwerp op de top. Een gezamenlijke protestactie van boeren uit verschillende landen dwong het onderwerp echter naar de voorgrond. Boeren uit Frankrijk, België, Italië, Griekenland en Duitsland marcheerden met hun tractoren naar de locatie van de top. Ze gooiden eieren naar het Europees Parlement, verbrandden banden en staken vreugdevuren aan. Na ontmoetingen met EU-leiders drongen Franse boerenbonden er bij de demonstranten op aan om naar huis te gaan, maar waarschuwden voor verdere gevolgen als beloften niet werden nagekomen. 

Oorzaken 

Terwijl de stijgende kosten voor levensonderhoud en de kosten van de boeren de meest voor de hand liggende oorzaken van de onrust en ontevredenheid zijn, zijn de import uit Oekraïne en de klimaatproblemen de meest dringende. 

De import van landbouwproducten en andere materialen uit het buitenland werd een groot probleem door de Russische invasie van Oekraïne in februari 2022. Na het uitbreken van de oorlog zag de Europese Unie af van verschillende quota en heffingen om goedkope import uit Oekraïne mogelijk te maken. Boeren in Polen en Roemenië organiseerden maandenlange blokkades aan hun grenzen met Oekraïne. De boeren riepen op om Oekraïense producten te exporteren naar de Aziatische of Afrikaanse markten, in plaats van naar Europa. Franse boeren uitten ook hun ongenoegen over de goedkopere import uit landen als Nieuw-Zeeland en Chili. 

Klimaatverandering is een belangrijke kwestie en een groeiende zorg voor zowel regeringen als boeren. De landbouwsector is verantwoordelijk voor 11 procent van de uitstoot van broeikasgassen in de EU. In een poging om het blok tegen 2050 klimaatneutraal te maken, heeft het verschillende beleidsmaatregelen gepland. Dit houdt onder andere in dat boeren verplicht worden om minder kunstmest te gebruiken, vruchtwisselingen toe te passen en een deel van het land te gebruiken voor niet-productieve doeleinden. Volgens de boeren kunnen deze eisen ervoor zorgen dat ze minder goed kunnen concurreren met import uit het buitenland. De vraag naar duurzame landbouw in combinatie met de vraag naar goedkope producten is de kern van het probleem waar Europese boeren en beleidsmakers mee te maken hebben. 

Overheidsmaatregelen 

De boeren hebben gevraagd om meer economische bescherming en minder regelgeving. De Europese regeringen hebben op deze eisen gereageerd met verschillende maatregelen. De Franse regering beloofde €150 miljoen steun aan de boeren, annuleerde een geplande verhoging van de dieselbelasting en stelde verschillende geplande maatregelen uit. De Duitse regering wijzigde haar plannen om de dieselsubsidies te verlagen. De Griekse regering kondigde aan de speciale belastingkorting op landbouwdiesel met een jaar te verlengen. De Europese Commissie heeft voorgesteld om de invoer uit Oekraïne te beperken. Ze heeft ook uitstel aangekondigd voor de regels die boeren verplichten om 4 procent van hun land vrij te houden van gewassen om de gezondheid van de bodem en de biodiversiteit te bevorderen. 

Terwijl de boerenbonden in Frankrijk hun protesten hebben gestaakt, gaan de acties in andere landen in Europa door. Ondanks enkele concessies van de regeringen beweren boeren dat hun eisen niet zijn ingewilligd. De onderliggende structurele problemen van de Europese landbouw, waaronder de behoefte aan duurzame landbouwpraktijken en eerlijke concurrentie op de wereldmarkten, blijven onopgelost. Een oplossing zal een evenwicht vereisen tussen het bevorderen van ecologische duurzaamheid, het garanderen van economische levensvatbaarheid voor boeren en het veiligstellen van voedselzekerheid voor de burgers. 

Abonneer je op onze blog voor meer informatie over de huidige gebeurtenissen. Volg ons voor meer updates op Instagram, LinkedIn en X.

Volg en like ons: